Rozwody

Doprowadzenie do rozwodu z orzeczeniem winy wyłącznej drugiego małżonka nie jest sprawą prostą. Sądy niechętnie orzekają o wyłącznej winie jednej ze stron, powołując się na kodeks rodzinny i opiekuńczy, który nie odróżnia winy „większej” od winy „mniejszej”. W praktyce oznacza to, że sądy często poprzestają na ustaleniu, że każdy małżonek był winny rozpadowi pożycia małżeńskiego i nie analizują, który z nich bardziej się do tego przyczynił, a który mniej. Czy to oznacza, że nie warto „brać” rozwodu z wyłącznej winy drugiej strony?

 

Czym jest rozwód z wyłącznej winy drugiego małżonka?

Rozwód z wyłącznej winy drugiego małżonka jest jednym z trzech „rodzajów” rozwodu (pozostałe dwa to: rozwód bez orzekania o winie oraz rozwód z orzeczeniem o winie obu stron). Co może być winą w sprawie o rozwód z orzeczeniem o winie drugiej strony? Pojęcie winy jest szerokie i obejmuje szereg zachowań, które stanowią naruszenie obowiązków małżeńskich.

Najczęściej są to „działa dużego kalibru”, czyli przemoc fizyczna i/lub psychiczna, zdrada, uzależnienie od alkoholu, narkotyków, leków czy hazardu. Zdarzają się sytuacje, że winą jest odmowa współżycia czy też brak zaangażowania w spełnianie potrzeb rodziny. Winą może być jednak także inne zachowanie małżonka, które przeczy spełnianiu obowiązku małżeńskiego i wpłynęło na rozpad pożycia małżeńskiego. Z perspektywy postępowania sądowego bardziej istotne jest nie to, co jest winą, a czy jesteśmy w stanie winę tę udowodnić.

 

Dlaczego rozwód z orzeczeniem o winie jednej strony jest trudny do przeprowadzenia?

Przeprowadzenie rozwodu, w którym dążymy do orzeczenia winy jednej ze stron, jest trudne z wielu względów.

Po pierwsze, jest obciążające emocjonalnie, psychicznie, ponieważ wiąże się z ujawnianiem bardzo intymnych, często krępujących szczegółów z pożycia małżeńskiego i życia rodziny. Do tego wymaga angażowania w proces rozwodowy bliskich, przyjaciół oraz znajomych, co może wpłynąć na późniejsze wzajemne relacje.

Po drugie, jest czasochłonne. Oczywiście, zdarza się, że rozwód z orzeczeniem winy drugiego małżonka zakończy się na jednej rozprawie, jednak w polskiej rzeczywistości prawnej (sądowej) to rzadkość. Zwykle takie rozwody ciągną się latami. Wynika to z faktu, że postępowanie obejmuje często dwie instancje sądowe, ponieważ druga strona rzadko godzi się z rozstrzygnięciem sądu pierwszej instancji i taki wyrok zaskarża, a to znacznie wydłuża postępowanie. W Krakowie rozstrzyganie apelacji od wyroku rozwodowego trwa około 10-18 miesięcy.

Po trzecie, jest skomplikowane prawnie. Już sam pozew o rozwód z wyłącznej winy drugiej strony wymaga solidnego przygotowania. Nie da się go napisać „od ręki” i z dnia na dzień, bez wcześniejszego zaplanowania. Ma to związek z koniecznością zebrania materiału dowodowego, że małżonek rzeczywiście dopuszczał (dopuszcza) się czynów, które mają udowodnić jego wyłączną winę. To bardzo ważny etap przygotowania się do rozwodu, który często trwa miesiącami i jest niezwykle stresogenny.

 

Rozwód z orzeczeniem o winie – korzyści (zalety)

Jakie są konsekwencje rozwodu z winy jednego małżonka? Orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy męża lub żony ma swoje zalety i wady.

Wśród korzyści jest z pewnością satysfakcja, że do rozwodu nie doszło z naszej winy, że ktoś „obcy” obiektywnie stwierdził, że to druga strona jest odpowiedzialna za rozpad naszego pożycia małżeńskiego.

Zaletą takiego rodzaju rozwodu jest też z pewnością możliwość ubiegania się o alimenty dla siebie. Jest to możliwe w sytuacji, gdy nasza sytuacja finansowa z powodu rozwodu pogorszy się, będzie gorsza niż ta, gdybyśmy nadal byli w związku małżeńskim. Przykładem jest sytuacja, gdy jedna strona poświęca swoją karierę zawodową na rzecz opieki nad dziećmi i rodziną, pracuje w mniejszym wymiarze godzin, by pogodzić obowiązki zawodowe z domowymi, a małżonek rozwija się zawodowo i zarabia lepiej. W przypadku rozwodu strona ta traci stabilizację finansową, a jej perspektywy zawodowe są ograniczone. Warto jednak pamiętać, że pogorszenie sytuacji finansowej również trzeba udowodnić. Dowodami w sprawie mogą być zarówno różne dokumenty (zaświadczenia lekarskie, opieka na chorymi dziećmi itp.), jak i zeznania świadków, ale także nagrania audio i video, sms-y czy wiadomości na komunikatorach internetowych.

Niewątpliwą zaletą rozwodu z orzeczeniem o winie małżonka może być także nierówny podział majątku na naszą korzyść. Oczywiście, aby starać się o taki podział, wina musi „dotyczyć” sytuacji finansowej małżonki (np. małżonek trwonił wspólny majątek na drodze hazardu lub stracił pracę w wyniku swoich zachowań, działań, nałogów itp., co wpłynęło na sytuację finansową rodziny). Co ciekawe, sama zdrada nie jest powodem do nierównego podziału majątku, ale fakt, że małżonek trwonił wspólny majątek na rzecz kochanki/kochanka – już tak.

Na tym tle w pewnych sytuacjach warto się także zastanowić nad jednoczesnym wytoczeniem sprawy o ustalenie przez sąd rozdzielności majątkowej między małżonkami z datą wsteczną.

 

Rozwód z orzeczeniem o winie – straty (wady)

Wadami rozwodu z orzeczeniem o winie żony lub męża są te same kwestie, które wpływają na to, że taki rozwód jest trudny do przeprowadzenia. To przede wszystkim koszty emocjonalne, jakie trzeba będzie ponieść, ale także czasochłonność procesu. Warto pamiętać, że każde dodatkowe działanie, np. staranie się o alimenty dla siebie czy nierówny podział majątku na swoją korzyść, wydłuża i komplikuje postępowanie.

To z kolei wiąże się ze wzrostem kosztów całej sprawy rozwodowej. Sama opłata za złożenie pozwu nie ulega zmianie ani w zależności od rodzaju rozwodu, ani dodatkowe działania. Koszt mogą jednak zwiększyć procedury, które należy w związku z nimi przeprowadzić, np. pozyskanie opinii biegłych, informacji od różnych instytucji, o które trzeba zawnioskować czy też zwrot kosztów dojazdu do sądu powołanych świadków. W przypadku długotrwałego postępowania wyższe będzie także wynagrodzenie pełnomocnika.

 

Wyrok rozwodowy prawomocny czy też nie ?

Oprócz tego, trzeba także pamiętać, że nawet po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego, w sytuacji gdy zmienią się okoliczności dotyczące małżonka czy dzieci, drugi małżonek może założyć nową sprawę rodzinną, dotyczącą zmiany wysokości alimentów na siebie czy dzieci, a także dotyczącą władzy rodzicielskiej nad dziećmi, kontaktów i ich miejsca zamieszkania (oczywiście o ile wykaże, że rzeczywiście istnieją nowe okoliczności, które powinny niejako „zmienić” wyrok rozwodowy). Oznacza to, że orzeczenie w wyroku rozwodowym rozstrzygnięcia dot. alimentów na drugiego małżonka czy dzieci może podlegać zmianie nawet po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego, tak samo jak odnośnie władzy rodzicielskiej, kontaktów czy miejsca zamieszkania dzieci.